ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿੰਡ
ਦਿਸ਼ਾਖਟਕੜ ਕਲਾਂ: ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਿੰਡ (ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਸ. ਭਗਤ ਸਿੰਘ)
ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਿੰਡ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਦੇਸ਼ਭਗਤ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ, ਸਰਦਾਰ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸਰਦਾਰ ਸਵਰਨ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟਿਆਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਹੋਣ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ. ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਸਰਦਾਰ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਉਹ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਰ ਆਏ ਸਨ, ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਸੀ|
“ਮੇਰਾ ਪਿੰਡ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬੰਗਾ ਥੱਲੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ| ਇਹ ਪਿੰਡ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ| “
“ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ. ਇਹ ਇੱਕ ਜਗੀਰੂ ਮੁਖੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ| ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕਿਲੇ ਵੀ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਛੋਟੇ ਸਨ| ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਗੜ ਖ਼ੁਰਦ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ| ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਗੜ ਕਲਾਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ| “
“ਮੇਰੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ” ਨਰਲੀ “ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਮੁਗ਼ਲ ਕਾਲ ਵਿਚ” ਹਰਿਦਵਾਰ “ਜਾਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ| ਉਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉੱਥੇ ਜਾਣਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ “ਗੰਗਾ” ਨਦੀ ਦੇ ਨਦੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨੀ ਸੀ| ਯਾਤਰਾ ਲੰਮੀ ਸੀ. ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਕਿਲੇ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲਈ. ਗੜ੍ਹੀ ਦਾ ਮਾਲਕ ਇਕ ਦਿਆਲੂ ਦਿਲ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ| ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਅਜਨਬੀ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਉਹ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਵੀ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ. ਮਾਲਕ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਧੀ ਸੀ| ਜਦੋਂ ਉਹ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜਵਾਨ ਅਤੇ ਗੜ੍ਹੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਧੀ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਲੜਕੀ ਨੇ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ. ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਚੁਣਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪੁੱਤਰ-ਕਾਨੂੰਨ-ਕਾਨੂੰਨ ਹੋਣਗੇ. ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਜਦੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਉਸ ਮਾਲਕ ਕੋਲ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ| ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ “ਅਜੇ ਨਹੀਂ|” ਇਸ ਤੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ| ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਬੱਡੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ|
ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਸੁਆਹ ਸੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਨੌਜਵਾਨ ਉਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰ ਸਕੇ| ਗੜ੍ਹੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਦੁਆਰਾ ਸਜਾਏ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਉਹ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਵਿਆਹ ਦਾ ਤੋਹਫਾ ਦੇਣੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ| ਗੜ੍ਹੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਜੁਆਨੀ ਅਤੇ ਧੀ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ. ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ| ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਆਪਣੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੇ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ|
ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਜੋੜਿਆਂ ਤੋਂ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ. ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਗੜ੍ਹੀ ਲਈ ਕੰਧਾਂ ਡਿੱਗ ਗਈਆਂ| ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਡੂੰਘੇ ਖੁੱਡੇ ਹੋਏ ਸਥਾਨ ਪੂਲ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਏ| ਅੱਜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੂਲਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੂਲ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹਨ| “
ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚੀਏ:
ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਹੀਂ
ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਸ. ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਵਿਖੇ ਸਥਿੱਤ ਹੈ। ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਦਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਲਗਭਗ 46 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਆਦਮਪੁਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ, ਜਲੰਧਰ ਵਿਖੇ ਹੈ ।
ਰੇਲਗੱਡੀ ਰਾਹੀਂ
ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਸ. ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਵਿਖੇ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ ।
ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ
ਸੜਕ ਦਵਾਰਾ ਬੰਗਾ ਤੋਂ ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਸ. ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਦੀ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 4 ਕਿ. ਮੀ. ਅਤੇ ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 12 ਕਿ. ਮੀ. ਹੈ।